3η θεματική:
Τα δάση της Β. Πίνδου

Τα δάση της Βόρειας Πίνδου

Τα δάση καλύπτουν πια το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Πίνδου. Χαμηλά στις κοιλάδες και τις ρεματιές αναπτύσσονται παραποτάμια δάση από ιτιές, σκλήθρα, σφενδάμια, φλαμουριές, πλατάνια και φτελιές. Λίγο ψηλότερα, όπως στο σημείο που βρισκόμαστε, κυριαρχούν τα διάφορα είδη της βελανιδιάς, μαζί με άλλα φυλλοβόλα δέντρα, όπως οι γαύροι, οι οστριές και τα οπωροφόρα.

Η μεγαλύτερη έκταση, πάνω από τα 1000 μ. υψόμετρο, καλύπτεται από τα μεγάλα παραγωγικά δάση της Οξιάς και της Μαύρης Πεύκης. Εκεί θα συναντήσουμε ακόμα Έλατα και Ρόμπολα. Τα δάση αυτά αραιώνουν και τελικά σταματάνε στα μεγαλύτερα υψόμετρα, για να καταλαμβάνουν τη θέση τους τα αλπικά λιβάδια.

Τα δάση αυξάνονται ή κινδυνεύουν;

Στις χαμηλότερες εκτάσεις, κοντά στη θάλασσα και τα αστικά κέντρα, τα δάση συρρικνώνονται και η γη αλλάζει χρήση. Σε αυτά τα μέρη ωστόσο, η βασική τάση είναι μάλλον η αντίστροφη: η σταδιακή μείωση της ορεινής κτηνοτροφίας και η μερική εγκατάλειψη των ορεινών χωριών τις τελευταίες δεκαετίες, έχει οδηγήσει σε δάσωση τα εκτενή, παλιά βοσκοτόπια, τα χωράφια και τους οπωρώνες, μειώνοντας έτσι την ποικιλομορφία του ορεινού τοπίου. Πολλά από τα δάση που βλέπουμε σήμερα και μας φαίνονται αιωνόβια, δεν είναι παρά 40 ή 50 χρονών.

Από την άλλη βέβαια, και τα δάση αυτά κινδυνεύουν, από την αλόγιστη ανάπτυξη υποδομών όπως τα φράγματα, την όχληση, ή ακόμα και τις δασικές πυρκαγιές, οι οποίες φαίνεται να αυξάνονται με την κλιματική αλλαγή.

ENG:

The Forests of Northern Pindos

Forests now cover the majority of the Northern Pindos region. In the lower valleys and ravines, riparian forests develop, consisting of willows, alders, maples, lindens, plane trees, and elms. Slightly higher up, such as at the spot where we are now, various species of oak dominate, along with other deciduous trees like fruit trees.

The largest forested area, above 1,000 meters in elevation, is covered by the large productive forests of beech and black pine. There, we also encounter fir and Bosnian pine (Pinus heldreichii). These forests thin out and eventually disappear at higher altitudes, giving way to alpine meadows.

Are the forests expanding or at risk?

In the lower regions, near the sea and urban centers, forests are shrinking, and land use is changing. However, in these mountainous areas, the general trend is the opposite: the gradual decline of mountain livestock farming and the partial abandonment of mountain villages over the past decades has led to reforestation of vast, formerly grazed pastures, farmlands, and orchards—thus reducing the diversity of the mountainous landscape. Many of the forests we see today and perceive as ancient are actually only 40 or 50 years old.

On the other hand, these forests are also at risk—from reckless infrastructure development such as dams, human disturbance, or even wildfires, which appear to be increasing due to climate change.

Το «Μονοπάτι της Συνύπαρξης», πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο πεδίο και στην τάξη, δημιουργήθηκε από την Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ», στο πλαίσιο της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

The “Path of Coexistence”, an environmental education program both in the field and in the classroom, was created by the environmental organization Callisto as part of a grant from the Stavros Niarchos Foundation.